GEKAP Usul ve Esasları

GEKAP Usul ve Esasları

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 7/2/2020 tarihli "Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar" yayınlandı. 
 
Hatılanacağı üzere 4 Nisan 2019 tarihinde Plastik Poşetler ile ilgili olmak üzere Geri Kazanım Beyannamesi verme zorunluluğu getirilmiş, nihai tüketiciye verilen plastik poşetlerden ücret alınmaya başlanmıştı. Yeni yönetmelik ile plastik poşetler dışında aşağıdaki ürünlere de Geri Kazanım beyannamesi verilmesi zorunlu hale getirildi. 
 
Ambalajlar, Bitkisel Yağlar Elektrikli ve Elektronik Eşyalar, İlaçlar, Lastikler, Pil ve Akümülatörler
Madeni Yağlar,
 
Sizler için plastik yukarıdaki ürünlere verilecek GEKAP beyannamesi ve esasları hakkında kısa bir özet yaptık.
 
AMBALAJLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Bir ürünün ambalaj sayılabilmesi için aşağıdaki şartlardan herhangi birisini karşılıyor olması gerekiyor:
 * Bir ürünün ayrılmaz parçası değilse
 * Bir ürünün kullanım ömrü boyunca o ürünü muhafaza etmek için gerekli değilse
 * Bir ürünle birlikte kullanılıp birlikte bertaraf edilmiyorsa,
 * Bir ürünün satış yerlerinde tek kullanımlık olacak şekilde doldurulmasına yarıyorsa bunlar ambalaj sayılır.
Ambalajlar, Plastik, Cam, Metal, Kağıt-karton, Ahşap ve Kompozit olarak sınıflandırılmış ve aşağıdaki örnek ürünler ambalaj olarak tanımlanmıştır.
 
-Bitkisel yağ şişeleri/bidonları/tenekeleri (kapakları ve etiketleri dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.
-Elektrikli ve elektronik eşyaların karton kutuları (birincil ambalaj için kullanılan etiket, ürünü destekleyici strafor/köpük, vb. parçalar dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.
-Deterjan kapları (kapakları ve etiketleri dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.
-Dondurma/şeker/çikolata ile bütünleşik ahşap/plastik gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez.
-Et ve gıda ürünlerinin pişirilmesinde kullanılan metal/ahşap gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez.
-Kapak/mantar/tıpa, etiket, zımba teli gibi ambalaj bileşenleri ambalajla birlikte kullanılmamaları durumunda ambalaj olarak değerlendirilmezler.
-Birden fazla içecek ambalajını bir arada tutmak için içecek ambalajlarını sararak çevreleyen plastik film ile tutamaçlar ve tabanlıklar ikincil ambalajdır.
-Birden fazla ambalajlı ürünü bir arada bulunduran karton kutular ikincil ambalajdır.
-Satış yerlerine ambalajlı ürünlerin gönderilmesi esnasında kullanılan plastik veya ahşap paletler üçüncül ambalajdır.
-İçeceklerin şişeleri, kutuları (kapak/mantar/tıpa ve etiketleri şişe veya kutuya dâhil) içecek ambalajıdır.
 
Geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü; Plastik poşetler için satış noktalarının, Diğer ambalajlar için ise piyasaya süren ve/veya ithalatçılarındır.
 
Piyasaya süren kimdir?: Herhangi bir ürün/eşya/malzemenin ambalajlı olarak tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada ilk defa yer alması faaliyetini gerçekleştiren gerçek ve/veya tüzel kişilerdir.
 
Ambalaj üreticileri, ürettikleri ambalajların (ürün içermeyen/boş ambalajlar) piyasaya arzında bunların satışı, taşınması, saklanması vb. için kullandıkları ambalajlar için piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
Örneğin, içme suyu dolumu faaliyetinde bulunan (A) gerçek/tüzel kişisi, dolum faaliyeti sonucunda kendi adı ve/veya ticari markasıyla tüketicilerin kullanımı için piyasaya arz etmiş olduğu suyun ambalajları için piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
Bir başka örnek;
Şampuan üretimi faaliyetinde bulunan bir firma (Piyasaya süren) kendi ticari markasıyla ambalajlı şampuanları toptancıya kişisine satmıştır. Toptancı tarafından ambalajlı şampuanlar satış noktasına, satış noktası tarafından da müşterilere satılmıştır. Şampuan ambalajlarının toptancıya satışı esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından üretici (piyasaya süren) sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.
 
Ambalajlı Ürün İthal Edenler: Herhangi bir ürün/eşya/malzemenin ambalajlı olarak ithal edilerek tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak yurtiçi piyasada yer almasını sağlayan gerçek ve/veya tüzel kişilerdir. Ambalajlı ürünleri ithal edenler de ambalaj piyasaya süren olarak tanımlanır ve ithal edilen ürün/eşya/malzemenin ambalajları için geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu tutulurlar. Türkiye dışındaki üretici tarafından ülkemizde yetkilendirilen temsilci ve/veya ithalatçılar piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur.
 
Örneğin,  Yurt dışından kendi kullanımı için hammadde ithal eden sanayi işletmesi (î) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu hammaddenin ambalajları için piyasaya süren olup ithalatın gerçekleşme tarihi itibariyle bu ambalajlara yönelik geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
BİTKİSEL YAĞLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Bitkisel yağlar da Geri Kazanım ve Katılım Payına tabi ürünler olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda, zeytinyağı, Prina Yağı, Palm Yağı, Süper Olein, Aspir Yağı, Pamuk Tohumu Yağı, Hindistan Cevizi (Kopra) Yağı, Palm Çekirdeği Yağı, Babassu Yağı, Rep, Kolza Yağı, Keten Tohumu Yağı, Hardal Yağı, Mısır Yağı, Hint Yağı, Susam Yağı, Çin Ağacı Yağı, Jojoba Yağı, Outikika Yağı, Pamuk Yağı, Hidrojene Hint Yağı, Soya Yağı, Yerfıstığı Yağı, Fındık Yağı, Ayçiçek Yağı, Kanola Yağı, Üzüm Çekirdeği Yağı, Ceviz Yağı, Margarin, Diğer Bitkisel Yağlar GEKAP uygulaması kapsamında katılım payı beyan edilip ödenecek ürünlerdendir.
 
Örneğin

  • A firması zeytinyağı üretimi yapıp kendi adı ve markasıyla satıyorsa “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • B firmasının C firmasına ürettirdiği zeytinyağını kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; B firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. C firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından ay çiçek yağı ithal eden D firması, ithal ettiği ay çiçek yağı için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

 
ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Bazı Elektronik eşyalar da Geri Kazanım ve Katılım Payına tabi ürünler olarak belirlenmiştir.
 
Bu kapsamda Büyük ölçekli sabit kurulumlar (Takım tezgâhları, kâğıt makineleri, baskı makineleri, paketleme makineleri, tekstil makineleri, endüstriyel robotlar.)  “elektrikli ve elektronik eşya” olarak değerlendirilmez.
 
Büyük ölçekteki aydınlatma donanımları, endüstriyel imalat tesislerindeki sabit donanımlar “elektrikli ve elektronik eşya” olarak değerlendirilmez.
 
Geri kazanım katılım payı alınması işlemi nihai ürünlere (bitmiş ürün) uygulanır. Nihai ürün; son kullanıcı için piyasaya sürülen ve kullanım kılavuzunda üretici tarafından belirtilen kullanım amacını karşılayan, herhangi bir kişi tarafından gerçekleştirilebilen basit ayarlardan başka bir ayarlama veya bağlantı olmadan kullanılabilen ve doğrudan işlevi olan herhangi bir üründür.
 
Bu kapsamda nihai olarak kullanılan cep telefonu, buzdolabı, çamaşır makinesi, tv, radyo, bilgisayar vb. elektronik aletler tek başına kullanılabilir durumda ise GEKAP beyannamesi “piyasaya süren” tarafından verilecektir.
 
Örneğin,
  • C firması cep telefonu üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve markasıyla satması halinde “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • D firmasının E firmasına ürettirdiği buzdolaplarını kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; D firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. E firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından çamaşır makinesi ithal eden D firması, ithal ettiği elektronik eşyalar için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
 İLAÇLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikteki ilaç tanımı kapsamında yer alan beşeri ilaçlar, veteriner ilaçları ve zirai ilaçların piyasaya arzında, geri kazanım katılım payı tahsil edilir.
 
İlaçlar birincil ambalajları (cam şişe, metal kapak, karton kutu, plastik, film, etiket ve karton kutu içindeki ölçek kaşığı/kabı, tarife kâğıdı) ile bir bütün olarak değerlendirilir. Birincil ambalajları için ayrıca geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.
 
Örneğin,
  • C firması ilaç üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve markasıyla satması halinde “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • D firmasının E firmasına ürettirdiği ilaçları kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; D firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. E firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından ilaç ithal eden D firması, ithal ettiği ilaçlar için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

 
LASTİKLER İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Aşağıdaki araçların lastiklerinden geri kazanım payı tahsil edilir:
 
Otomobil (hususi ve ticari) ,Hafif Ticari, Panel Van, Minibüs, Arazi Taşıtı, Karavan, Motosiklet, Forklift (Şişme), Traktör ön lastikleri ve römorkları, Yükleyici, Kazıcı, Traktör arka lastikleri, Römork (traktör römorkları hariç), Otobüs, Kamyon (özel maksatlı kamyonlar dahil), Kamyonet, tır, Zırhlı Taşıt, Biçerdöver, Dozer, Ekskavatör, Greyder, Seyyar Vinç, Beton Pompası, Konkasör, Forklift, Özel maksatlı dolgu lastikli araçlar
 
Örneğin,
  • C firması lastik üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve markasıyla satması halinde “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • D firmasının E firmasına ürettirdiği lastikleri kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; D firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. E firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından lastik ithal eden D firması, ithal ettiği lastikler için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • A firması yurt içinde araç üretimi yapmaktadır. Firma ürettiği araçlarda orijinal parça kapsamında kullanacağı lastikleri yurt içinde araç lastiği üreten (B) firmasından atın almaktadır. Bu durumda;  A firması orijinal parça kapsamında kullanmak üzere B firmasından aldığı lastikler için geri kazanını katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez. B firması ise orijinal parça kapsamında kullanmak üzere A firmasına sattığı lastikler için geri kazanım katılım pay beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.
 
PİL VE AKÜMÜLATÖRLER İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Pil, batarya, akümülatörler de geri kazanım payı tahsil edilen ürünler arasına girmektedir.
 
Örneğin,
  • C firması pil veya akü üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve markasıyla satması halinde “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • D firmasının E firmasına ürettirdiği pil veya akü kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; D firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. E firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından pil veya akü ithal eden D firması, ithal ettiği pil veya akü için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
MADENİ YAĞLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI
 
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından madeni yağ olarak tanımlanan yağlar geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünlerdir.
 
Örneğin,
  • A firması madeni yağ üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve markasıyla satması halinde “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
  • B firmasının C firmasına ürettirdiği madeni yağları kendi adı ve markasıyla satması halinde halinde; B firması “piyasaya süren” olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. C firması tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
  • Yurt dışından madeni yağ ithal eden D firması, ithal ettiği madeni yağlar için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
 
 

0 Yorum

Yorum Yaz