7440 sayılı kanun hakkında bilgilendirme

7440 sayılı kanun hakkında bilgilendirme

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1) Yayınlandı.

Tebliğe göre, 

  • Kesinleşmiş, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar ile inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilerin yapılandırılması
  • Matrah artırımı,
  • İşletme kayıtlarının düzeltilmesi  konuları detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
 
Kesinleşmiş, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar ile inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilerin yapılandırılması


7440 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığına, il özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine, belediyelere ve YÎKOB’lara bağlı tahsil dairelerince takip edilen kesinleşmiş amme alacakları ile belediyelerin ve büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin kesinleşmiş bazı alacaklar (vergi,harç ceza vb.) yapılandırılacaktır.

Yapılandırma başvuruları 31.05.2023 tarihine kadar ilgili kurumlara elden veya internet üzerinden başvuracaklardır. 
Yapılandırma kapsamına vadesi 31.12.2022 ve öncesi olan borçlar girmektedir.

Yapılandırma peşin ödenmek istendiği takdirde uygulanan gecikme zamlarının büyük bölümünden vazgeçilecektir. 

İlk taksit ödeme süresi 30.06.2023 olup peşin,12,24,36,48 eşit taksitte ödeme imkanı da mevcuttur ancak, taksit ödemelerinde Yİ-ÜFE oranları dikkate alınarak peşin ödeme tutarı üzerinden katsayı uygulanacaktır. Taksitli olarak müracaat edilen yapılandırma borçlarının ilk taksit tarihinde ödenmesi durumunda ödeme peşin yapılmış sayılacaktır.

Yapılandırma imkanından yararlanmak için kamu alacaklarına Dava Açılmaması, Açılmış Davalardan Vazgeçilmesi ve Herhangi Bir Mercie Başvurulmaması gerekmektedir. Borçlu mükellefler devam eden davalardan vazgeçilmesi suretiyle de yapılandırma hakkından yararlanılabilecektir. 

Kanunun kapsadığı döneme ilişkin olan ve 31.12.2022 tarihinden sonra ortaya çıkan borçlar için de mükellefler 30 gün içinde ilgili idareye başvurarak 7440 sayılı kanun hükümlerinde yararlanabilecektir. 

İncelemesi devam eden mükelleflerde takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edileceği ve bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilecek vergi ve kesilecek cezaların Kanun kapsamında yapılandırılmasına imkan sağlanmıştır.

 
MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
 

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi vermek mecburiyetinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile katma değer vergisi mükellefleri 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yılları için 7440 sayılı Kanunun 5 inci ve geçici 1 inci maddelerine göre matrah ve vergi artınmından yararlanabileceklerdir.

- Hizmet erbabına ödenen ücretlerden,
- Serbest meslek ödemelerinden,
- Yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ait ödemelerden,
- Kira ödemelerinden,
- Kar payı ödemelerinden,
- Çiftçilerden satın alman zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden,
- Esnaf muaflığından yararlananlara yapılan ödemelerden gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı yapmakla sorumlu olanlar da bu ödemelerine ilişkin olarak bu yıllarla ilgili vergi artırımında bulunabileceklerdir.

Adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar, komandit şirketlerde komandite ortaklar ile adi komandit şirketlerde komanditer ortaklar da anılan yıllar için matrah ve vergi artırımından yararlanabileceklerdir.

Sözü edilen yıllara ilişkin vergi matrahlarının takdiri için takdir komisyonlarına sevk edilmiş ve/veya haklarında vergi incelemesine başlanılmış olan mükellefler de matrah ve vergi artınmından faydalanabileceklerdir.

Beyanname vermekle birlikte zarar, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah ve vergi beyan etmeyen ya da ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar da dâhil olmak üzere hiç beyanname vermemiş olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri de matrah ve vergi artırımı yapabileceklerdir.

Kurumlar vergisi mükellefleri, anılan yıllarla ilgili olarak vermiş oldukları beyannamelerinde kurum kazancından indirilen ve 193 sayılı Kanunun geçici 61 inci maddesine göre tevkifata tabi tutulmuş olan kazanç ve iratlarının bulunması hâlinde, bu tevkifat tutarlarını da artırabileceklerdir.

Diğer taraftan, 5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendine göre kurumlar vergisinden muaf bulunan ve bu nedenle kurumlar vergisi beyannamesi ile muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermemiş olan kooperatifler de 7440 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanabileceklerdir.

Mükellefler en geç 31 Mayıs 2023 tarihine kadar matrah artırımı için başvurabilecektir.

Matrah Artırımına ilişkin beyannameler elektronik ortamda gönderilmek zorundadır. ancak mükellefiyetini kapatan veya mükellef olmayanlar elden başvuru yapabilecektir.

GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI

2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yıllarına ilişkin olarak verdikleri yıllık gelir vergisi beyannamelerinde vergiye tabi gelir (matrah) beyan eden gelir vergisi mükelleflerinin bu yıllara ilişkin vergi matrahlarının;

2018 yılı için %35,
2019 yılı için %30,
2020 yılı için %25,
2021 yılı için %20,
2022 yılı için %25  oranlarından az olmamak üzere artırılması gerekmektedir.

Her durumda; 
Bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabları için artırılan tutarlar ;
2018 yılı için 94.000 TL’den
2019 yılı için 99.600 TL’den,
2020 yılı için 105.800 TL’den,
2021 yılı için 112.400 TL’den,
2022 yılı için 200.000 TL’den  

İşletme esasına göre defter tutanlar için artırılan tutarlar ;

2018 yılı için 63.800 TL'den,
2019 yılı için 66.400 TL'den,
2020 yılı için 70.500 TL'den,
2021 yılı için 75.000 TL'den,
2022 yılı için 105.000 TL'den az olamayacaktır.

Ticari kazanç ile birlikte diğer kazançları da bulunanlar başvuru yaparken ticari kazançları dikkate alınacaktır.

Mükellef tarafından yapılan düzeltme beyannameleri matrah artırımı açısından dikkate alınmayacak, ancak idare tarafından yapılan düzeltmelerde ilk verilen beyanname ile birlikte değerlendirilerek matrah artırımı yapılacaktır.

KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI

2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yıllarına ilişkin olarak verdikleri kurumlar vergisi beyannamelerinde vergiye tabi kurum kazancı (matrah) beyan eden kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıllara ilişkin vergi matrahlarının;

2018 yılı için %35,
2019 yılı için %30,
2020 yılı için %25,
2021 yılı için %20,
2022 yılı için %25

oranlarından az olmamak üzere artırılması gerekmektedir (Ek: 6). Dilerlerse mükellefler, ilgili yıllar için bu oranların üzerinde artırımda bulunabileceklerdir. Kurumlar vergisi mükelleflerince artırıma esas olacak matrah, doğrudan üzerinden vergi hesaplanan kurumlar vergisi matrahı olacaktır. Ancak, anılan yıllara ilişkin olarak kurumlar vergisi mükelleflerince artırılan matrahların tutarı;

2018 yılı için 200.000 TL’den,
2019 yılı için 215.000 TL’den,
2020 yılı için 230.000 TL’den,
2021 yılı için 260.000 TL’den,
2022 yılı için 500.000 TL’den az olmayacaktır.

Mükellef tarafından yapılan düzeltme beyannameleri matrah artırımı açısından dikkate alınmayacak, ancak idare tarafından yapılan düzeltmelerde ilk verilen beyanname ile birlikte değerlendirilerek matrah artırımı yapılacaktır.

Artırılan Kurumlar Vergisi matrahları üzerinden %20 vergi alınacaktır. Mükellefler matrah artırımı yaptıkları yıllarda beyannamelerini zamanında vermiş, çıkan vergilerini süresinde ödemiş ve borç yapılandırmasından yararlanmamış olmaları halinde vergi oranı 5 puan azaltılarak %15 olarak uygulanacaktır.

 

2022 YILININ MATRAH ARTIRIMI KONUSU 

7440 sayılı kanun 09.03.2023 tarihinde kabul edilerek 12.03.2023 tarihinde resmi gazetede yayınlanmıştır. Kanunun yayınlandığı tarihte henüz 2022 yılı Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi beyanname verme dönemleri bitmemişti. Matrah artırımı henüz verilmeyen beyannameler için de getirilmiş ve daha önce görülmemiş olan bu uygulamada 2022 yılı için özel kriterler oluşturulmuştur.

Buna göre ;

Mükelleflerin 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunabilmesi için;

  1. 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması
  2. 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen vergiye esas matrahın aşağıdaki şekilde artırılması gerekmektedir.
  • 2021 takvim yılında beyan edilen matrah %122,93 oranında artırılacak
  • 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrah %40 oranında artırılacak
  • Bu iki tutar karşılaştırılacak ve 2022 yılı Kurumlar Vergisi matrahı karşılaştırılan bu tutarların yüksek olanından az olmamak şartıyla beyan edilecektir.

2022 /3.dönem geçici vergi beyannamesi verilmediyse ; 2022/2.dönem geçici vergi beyannamesinde yer alan matrah % 100 oranında artırılarak,
2022 /2.dönem geçici vergi beyannamesi verilmediyse ; 2022/1.dönem geçici vergi beyannamesinde yer alan matrah % 300 oranında artırılarak,
2022 /1.dönem geçici vergi beyannamesi de verilmediyse ; 2021 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde yer alan matrah % 122,93 oranında artırılarak hesaplama yapılacaktır.
 

MATRAH ARTIRIMINA İLİŞKİN ORTAK HUSUSLAR


Matrah artırmı yapılan yıllara ilişkin vergi incelemesi yapılmayacak, yapılsa dahi artırıma konu vergilerden vergi tarhiyatı hesaplanmayacaktır.

Mükelleflerin iade alacakları matrah artırımına ilişkin borçlarından mahdup edilebilecektir.

2018-2019-2020-2021 yıllarına ait zararların %50'si ile 2022 yılına ait zararın %100'ü 2023 ve sonrasında verilen kurumlar vergisi beyannamelerinde geçmiş yıl zararı olarak kullanılamayacaktır.

Gelir ve Kurumlar vergisi beyannamelerinde kesinti yolu ile ödenen vergiden dolayı iade talep eden mükelleflerin iade tutarları üzerinden inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir.

2022 yılının 1-2 ve 3. geçici vergi dönemlerinde fazla ödenen geçici vergiler matrah artırımı yapılsa dahi iade edilmeyecek ve matrah artırımı borcundan mahsup edilemeyecektir.

Kapanış, yıl içinde işe başlama,  tür değiştirme, bölünme, gibi sebeplerle kıst dönem (Örneğin 01.01.2022-31.05.2022) olarak beyanname verilen dönemlerdeki matrah artırım hesabında, matrah artırımına ait alt sınırlar 12 aya gölünerek faaliyette bulunulan ay sayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar asgari tutar olarak kabul edilecektir. Tasfiyeye giriş bu işlem kapsamı dışındadır. Tasfiye bitişi ise bu işlem kapsamı içindedir. 

Yıllara sari inşaat ve onarım işi bulunan mükellefler, her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınmak suretiyle 7440 sayılı Kanuna göre matrah ve vergi artırımında bulunabileceklerdir. Devam eden işler bu kanun kapsamında olmayacaktır.

BEYANNAMELERİN DÜZELTİLMESİ KONUSU

2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği tarihten sonra matrah artırımında bulunulmak istenirse öncelikle 2022 yılı beyannamelerinin düzeltilmesi gerekecektir.

Düzeltme beyanının yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılmış olması halinde tahakkuk eden vergi, yıllık gelir/kurumlar vergisi ödeme süreleri içinde, bu süre geçtikten sonra yapılmış olması halinde ise bu beyanname üzerine ödenmesi gereken verginin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenmesi gerekmektedir.

Söz konusu beyanname, kanun hükmünden yararlanılabilmesi için getirilen yasal zorunluluk kapsamında verildiğinden, bu beyanların kanuni süre geçtikten sonra başvuru süresi içinde yapılması durumunda vergi cezası kesilmeyecek, gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

KATMA DEĞER VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI

Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. 

2018 yılı hesaplanan kdv toplamının %3 
2019 yılı hesaplanan kdv toplamının %3 
2020 yılı hesaplanan kdv toplamının %2,5
2021 yılı hesaplanan kdv toplamının %2
2022 yılı hesaplanan kdv toplamının %2  artırılması ile KDV matrah artırımı yapılabilecektir.

İşe başlama ve terk durumları haricinde  vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur.
Kanunun yürütlüğe girdiği tarihten önce indeleme sonucu bulunan matrah farkları dikkate alıncaktır.
İade alınan dönemler için iade ile sınırlı olmak üzere inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.
En az 3 dönem KDV beyannamesi verilmişse verilen dönemlerdeki hesaplanan KDV tutarının ortalaması alınacak ve 12 ay olarak belirlenerek beyan edilecektir.
Mükellefler, hiç beyanname vermemiş, 1 veya 2 dönem vermiş ise önce kurumlar vergisi matrah artırımı yapılacak ve sonrasında KDV matrah artırımı hükümlerinden faydalanabilecektir.
KDV beyannamesi dönemi itibariyle istisna/ihracat/ihraç kayıtlı vb. kapsamında KDV hesaplanmayan satışlarının bulunması halinde (tüm yıl veya bazı aylar) önce kurumlar vergisi matrah artırımı yapılacak. Daha sonra istisnaya tabi satışların matrahı üzerinden %18 KDV oranı uygulanacak ve matrah artırımından yararlanılabilecektir.
 

İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda bulunmayan mallar (alım satım işletmelerinde satışa hazır mallar ile imalat işletmelerinde hammadde,malzeme,yarı mamul ve mamuller) ile makine teçhizat ve demirbaşlar 31 Mayıs 2023 tarihine kadar vergi dairesine ekinde rayiç bedelle değerlenmiş olan envanter listesi ile bildirilmek ve tabi oldukları KDV oranının yarısı beyan edilip ödenmek (31.05.2023) suretiyle kayıtlara alınabilecektir. Bildirime dahil edilen makine teçhizat demirbaşlar için amortisman ayrılamayacaktır. Kayda alınan malların vergi dairesine bildirilen rayiç envanter değerlerinden aşağıda bir rakama satışı mümkün değildir.

Söz konusu düzeltmeler ile kayda alınan değerler BA - BS formunda beyan edilecektir.

İşletmede mevcut olmadığı halde  kayıtlarda yer alan mallar (alım satım işletmelerinde satışa hazır mallar ile imalat işletmelerinde hammadde,malzeme,yarı mamul ve mamuller) ile makine teçhizat ve demirbaşlar 31 Mayıs 2023 tarihine kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir.

Bu kapsamdaki değerler için Muhtelif Alıcılar adı ile bir satış faturası düzenlenecek ve faturaya (7440 sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir)” ibaresi yazılacaktır.  KDV oranı ilgili değerin tabi olduğu KDV oranının tamamı uygulanmak suretiyle hesaplanacak ve  çıkan KDV ödemesi; ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenebilecektir.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HÂLDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN BEYANI
Sadece Kurumlar Vergisi mükelleflerini kapsamak şartıyla işletmeler, 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar %3 oranında vergi hesaplayıp beyanname verme süresi içinde ödediklerinde beyan ettikleri tutar kadar olan kısımlarını kayıtlardan çıkarabilecektir.

Detaylı bilgi için bize ulaşabilrsiniz: 
Kaynak : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230323-1.htm 

0 Yorum

Yorum Yaz