Enflasyon muhasebesinin usul ve esasları

Enflasyon muhasebesinin usul ve esasları

Vergi Usul Kanunu'nun 298’inci maddesinde "Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar." denmektedir.

Enflasyonun yüksek olduğu ekonomilerde işletmenin "kayıtlarında yer alan değerler" enflasyon yükseldikçe gerçek değerini yitirmekte ve kayıtlarının güncellenmesi gerekmektedir.

Ancak işletmeler bunu kendi insiyatifleri ile yapamaz. Vergi Usul Kanunu'nda bu konu ile ilgili birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri Yeniden Değerleme ve Enflasyon Düzeltmesi konularıdır.

Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere; içinde bulunulan dönem dâhil son üç hesap döneminde Yİ-ÜFE endeksinin %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde ise aynı endeksin % 10'dan fazla olması durumu ortaya çıkması gerekmektedir. Bu durum bilanço esasına göre defter tutan işletmeler için en son enflasyon muhasebesi uygulamalarının yapıldığı 2003 yılından bugüne ortaya çıkmamıştır.  Dolayısıyla enflasyon düzeltmesi yapılması zorunlu değildi. Zorunlu olan tek sektör de sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükelleflerdi.

Ancak ;
Aralık 2021 itibariyle Yİ-ÜFE endeksindeki artış oranları son üç hesap dönemi (son 36 aylık dönem) için %141,70; içinde bulunulan hesap dönemi (son 12 aylık dönem) için ise %79,89 olarak hesaplanmıştır.

Bu durumun oluşmasından sonra Maliye Bakanlığı, bilanço esasına göre defter tutan tüm mükelleflere 31.12.2023 tarihi itibariyle hazırlayacakları mali tablolarını enflason düzeltmelerini dikkate alarak hazırlamaları için gerekli düzenlemeleri hazırlamıştır.

Buna göre;
Bilanço kalemleri 31.12.2023 tarihi itibariyle enflasyon düzeltmesine tabi tutlacaktır. Vergi Usul Kanununda yer alan düzeltme katsayıları esas alınarak bilanço kalemleri yeniden belirlenecektir. 
Yeniden belirlenen tutarlar üzerinden vergilendirme yapılmayacaktır.
Oluşan zararlar da geçmiş yıl zararı olarak kabul edilmeyecektir.
TÜİK tarafından açıklanmakta olan yurtiçi üretici fiyat endekslerinin (Yİ-ÜFE) seviyesi dikkate alınacaktır.
2024 ve izleyen yıllarda da enflasyon düzeltmesinin yapılacağı düşünülmektedir.


 

0 Yorum

Yorum Yaz